فهرست
پیوند
پیوند عبارت است از اتصال و اتحاد دو اندام و بافت گیاهی به‌طوری‌که دو قسمت در محل اتصالی‌ترمیم شده و به‌صورت یک واحد مستقل درمی‌آیند.
قسمتی که پیوند در روی آن انجام می‌گیرد و بخش ریشه گیاه جدید را تشکیل می‌دهد، پایه خوانده می‌شود و قسمتی که روی پایه پیوند می‌زنیم و نهایتاً اندام هوایی و شاخسار را تشکیل می‌دهد پیوندک نامیده می‌شود .
مزایای پیوند زدن در درختان میوه
- با استفاده از پیوند، می‌توان گیاهی را که دارای ریشه ضعیفی است روی پایه‌ای که دارای ریشه قوی است قرارداد .
- با پیوند زدن می‌توان درختانی همانند بادام، سیب و گرد را که افزایش آن‌ها با سایر روش‌ها (مانند خوابانیدن) مشکل است؛ به‌آسانی و به اسرعت تکثیر نمود .
- با پیوند می‌توان ارقام جدید را با استفاده از پایه‌های قدیمی جایگزین ارقام قدیمی کرد. این کار را سرشاخه کاری می‌گویند .
- با استفاده از پیوند می‌توان نسبت به تعویض رقم باغ قدیمی اقدام کرد .
- از دیگر مزایای پیوند جلو انداختن گل‌دهی و زود باردهی نسبت به سایر روش‌ها می‌باشد .
عوامل تعیین‌کننده در انجام یک پیوند موفق
- زمان انجام پیوند
- روش انجام پیوند
- سازگاری بین پایه و پیوندک
- شرایط محیطی
زمان پیوند
در پیوندهای شاخه بهترین زمان برای انجام پیوند اواخر زمستان – اوایل بهار قبل از بیدارشدن درخت از خواب زمستانی است. اما برای پیوند جوانه برحسب منطقه از بهار تا تابستان یعنی زمانی که پوست پایه به‌راحتی جدا می‌شود انجام می‌گردد .
روش‌های انجام پیوند
- پیوند اسکنه‌ای: پیوندی است که در اواخر اسفندماه تا اوایل فروردین‌ماه در درختان میوه مورداستفاده قرار می‌گیرد .
- پیوند نیمانیم یا پیوند انگلیسی: این نوع پیوند زمانی به کار می‌رود که پایه و پیوندک دارای قطر مساوی باشد و به دو صورت نیمانیم ساده و یا نیمانیم زبانه‌دار مورداستفاده قرار می‌گیرد .
- پیوند جوانه‌ای: این نوع پیوند همیشه در نهال‌های جوانی که سن آن‌ها بین ۱ تا ۲ سال است انجام می‌شود .
این نوع پیوند را در سه موقع از سال می‌توان انجام داد:
الف) فصل بهار (اواخر بهار تا اوایل تابستان)
ب) در اواسط تا اواخر تابستان نیز می‌توان این پیوند را انجام داد
ج) در بهار قبل از بیدارشدن گیاه نیز می‌توان این پیوند را انجام داد ودراین زمان هم‌پایه و هم پیوندک به‌خوبی باهم پوست می‌دهند .
- پیوند سپری شکمی: این نوع از پیوند به دلیل سرعت عمل، سهولت جوش خوردن بافت‌ها و ایجاد حداقل زخم در پایه بیشترین استفاده را دارد .
- پیوند وصله‌ای: این روش بیشتر برای درخت گردو به کار می‌رود و زمانی انجام می‌شود که درخت به‌راحتی پوست بدهد .
علائم ناسازگاری (نگرفتن) پیوند
- اختلاف در رشد قطری پایه و پیوندک
- تغییر رنگ زودهنگام برگ‌ها در پاییز به‌احتمال زیاد دلیل ناسازگاری و عدم گرفتن پیوند است .
- ریزش غیرطبیعی برگ (ریزش زودهنگام برگ)
- رشد سریع جوانه‌های گل و شکوفه کردن نابهنگام در پاییز می‌تواند از علائم ناسازگاری در پیوند باشد .
- جداشدن پیوندک از پایه در مراحل اولیه رشد نهال
- زرد شدن برگ‌های نهال در خزانه از دیگر علائم ناسازگاری است
- بافت‌های پیوندی در حکم یک فیلتر برای عبور مواد غذایی و مواد جذب‌شده از ریشه (املاح معدنی) است اما بعضی مواقع به دلیل ناسازگاری و نگرفتن پیوند از انتقال املاح معدنی جلوگیری شده و علائم کمبود عناصر غذایی ظاهر می‌گردد .
- تشکیل برآمدگی در محل پیوند که به دلیل اختلاف در رشد پایه و پیوندک است .
- پاکوتاهی و ضعف کلی درخت که باعث کوتاه شدن عمر درخت می‌گردد
- عارضه خط سیاه که در پیوند گردوی ایرانی روی گردوی سیاه حتی پس از ۲۰ سال قابل‌مشاهده است .
عوامل موثر در پیوند
عوامل محیطی مؤثر در جوش خوردن پیوند
- دما: بعد از انجام عمل پیوند گرما و یا سرمای شدید باعث عدم موفقیت در پیوند می‌شود.
- رطوبت: بعد از انجام پیوند به علت ازدست‌رفتن رطوبت، محل پیوند خشک‌شده و پیوند نمی‌گیرد؛ بنابراین برای جلوگیری ازدست‌رفتن رطوبت در محل پیوند باید از چسب پیوند استفاده نمود .
منابع
- خوش‌خوی، م؛ روحانی، ا و تفضلی، ع . ۱۳۸۱. اصول باغبانی. انتشارات دانشگاه شیراز
- رسول‌زادگان، یوسف . ۱۳۷۹. میوه کاری در مناطق معتدله. انتشارات دانشگاه اصفهان
برای دسترسی به محتواهای بیشتر صفحه مارا در اینستا گرام به ادرس www.instagram/aradshimy.co را دنبال نمایید
بدون دیدگاه